<p><span style="color: #000000;"><strong style="font-size: 12px;">(</strong><strong style="font-size: 12px;">ពិភពលោក)៖</strong><span style="font-size: 12px;"> សារធាតុ VX ជាភ្នាក់ងារបំពុលដែលមានកម្រិតគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត អាចបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ប្រព័ន្ធប្រសាទ របស់មនុស្សរហូតដល់បាត់បង់ជីវិតក្នុងរយៈពេលយ៉ាងខ្លី។ វាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ក្នុងគោលដៅសំខាន់សម្រាប់ផលិតអាវុធគីមី។ ក្នុងបរិមាណត្រឹមតែ១០មីលីក្រាម សារធាតុគ្រោះថ្នាក់នេះ មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្លាប់មនុស្សម្នាក់បានយ៉ាងងាយ តាមរយៈការបញ្ចៀបតាមស្បែក។</span></span></p>
<p><br /><a class="thickbox" title="" href="/FileManager/Commons/2017/3/2/01b-02-03-2017--15-57-36.jpg"><img src="/FileManager/Articles/mce/2017/3/2/01b-02-03-2017--15-57-36.jpg" alt="" /></a></p>
<p><span style="color: #000000;">មិនត្រឹមតែជាអាវុធគីមីធម្មតាប៉ុណ្ណោះទេ សារធាតុ VX ត្រូវបានអង្គការសហប្រជាជាតិ ចាត់ទុកថា ជាអាវុធប្រល័យលោកផងដែរ។ ការផលិត និងរក្សាទុកសារធាតុ VX លើសពី១០០ក្រាម ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាការផលិតក្រៅផលិតច្បាប់ នេះបើយោងតាមការ កំណត់របស់អនុសញ្ញាអាវុធគីមីក្នុងឆ្នាំ១៩៩២។ ច្បាប់នេះលើកលែងក្នុងករណីដែលការផលិតបម្រើដល់គោលដៅស្រាវជ្រាវ ការផលិតឱសថប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតិឱ្យផលិតមិនលើសពី១០គីឡូក្រាមក្នុងមួយរោងចក្រក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ។ សារធាតុបំផ្លាញប្រព័ន្ធប្រសាទ VX នេះ មានមុខងារដូចសារធាតុពុលម្យ៉ាងទៀតដែលឈ្មោះថា Sarin ផងដែរ ប៉ុន្តែសារធាតុ VX នេះ មានឥទ្ធិពលគ្រោះថ្នាក់ជាងឆ្ងាយណាស់។</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>* </strong><strong>លក្ខណៈទូទៅតាមបែបគីមី៖</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">ដោយសារ VX មានកម្រិតខាប់ខ្ពស់ និងជាតិហើរទាបនោះ ធ្វើឱ្យវាមានទ្រង់ទ្រាយដូចជា ប្រេងរំអិលម៉ូតូ។ លក្ខណៈពិសេសរបស់វា គឺវាអាចធន់រាល់ ស្ថានភាពបរិយាកាសគ្រប់ប្រភេទបានដែលជាផ្នែកមួយធ្វើឲ្យវាកាន់តែគ្រោះថា្នក់ និងមានប្រសិទ្ធភាព។ សារធាតុ VX ជាសារធាតុគ្មានក្លិន គ្មានរសជាតិ និងមានពណ៌លឿង។ គេអាចបន្សុទវាឱ្យក្លាយជាឧស្ម័ន ឬធ្វើជាស្ប៉ាយ ធ្វើឱ្យទៅជាសារធាតុរាវ និងអាចល្បាយជាមួយដីឥដ្ឋ ឬម្សៅម្យ៉ាងដើម្បីឱ្យ វាមានលក្ខណៈខាប់។</span></p>
<p><span style="color: #000000;">សារធាតុ VX មានតួនាទី ដោយរាំងខ្ទប់មុខងាររបស់អង់ហ្សីម Acetylcholinesterase។ ជាលទ្ធផលបង្កការកើនឡើងនូវចំនួន Acetylcholine ក្នុងចន្លោះរវាងកោសិកាប្រសាទ និងកោសិកាសាច់ដុំ ដែលបង្កជាការដុះឡើងនូវសាច់ដុំលើស និងមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន។ ក្រោយមកវាបង្កឱ្យសាច់ដុំ នៃរាងកាយមនុស្សគាំងលែងដំណើរការ ស្របពេលដែលសាច់ដុំសន្ទះទ្រូងក៏លែងដំណើរការដូចគ្នា ហើយធ្វើឱ្យមនុស្សស្លាប់ដោយសារ ការស្ទះដង្ហើមតែម្តង។ ហេតុនេះទើបគេចាត់ទុកសារធាតុ VX នេះ ជាសារធាតុបំពុលប្រព័ន្ធប្រសាទដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត។</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>* </strong><strong>ការសង្គ្រោះបឋម៖</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">ដើម្បីសង្គ្រោះមនុស្សដែលអាការៈពុលសារធាតុ VX នេះ ជំហានដំបូងបំផុត គឺតែជម្រះនូវសារធាតុនេះចេញពីស្បែកឱ្យអស់ក្រោយមកបញ្ជូនជនរង គ្រោះទៅទីតាំងស្អាតដែលមានបរិយាកាសបរិសុទ្ធ។ បន្ទាប់មកគួរតែជម្រះកន្លែងដែលប្រឡាក់ដោយជាតិពុលរបស់ជនរងគ្រោះ ដោយប្រើប្រាស់ ផលិតផលលាងជម្រះ និងទឹកស្អាត។ បន្ទាប់មកត្រូវដោះសម្លៀកបំពាក់ជនរងគ្រោះចេញ។ ប្រសិនបើអាច ត្រូវធ្វើការលាងជម្រះ ជនរងគ្រោះឱ្យបានឆាប់រហ័សបំផុត មុនពេលបញ្ជូនទៅសង្គ្រោះនៅមន្ទីរពេទ្យ។</span></p>
<p><span style="color: #000000;">សម្រាប់បុគ្គលណាម្នាក់ដែលបានប៉ះពាល់ ឬទទួលអាការៈដែលបង្ហាញថា ពិតជារងផលប៉ះពាល់ដោយសារធាតុបំផ្លាញប្រព័ន្ធប្រសាទ VX នោះ គឺត្រូវប្រញាប់ ទទួលយកថ្នាំបន្សាបដូចជា Atropine និង Pralidoxime(2-PAM) ព្រមទាំងចាក់ថ្នាំបង្កាការឈឺចាប់ ឬបង្ករោគផ្សេងៗដូចជាថ្នាំ Diazepam ជាដើម។</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>* </strong><strong>ការផលិត និងការរក្សាទុកទូទាំងពិភពលោក៖</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">ប្រទេសមួយចំនួន ត្រូវបានគេដឹងថា មានកាន់កាប់សារធាតុពុល VX ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី និងស៊ីរីជាដើម។ គួររំលឹកផងដែរថា រោងចក្រ Al-Shifa pharmaceutical ដែលជារោងចក្រផលិតឱសថរបស់ប្រទេស ស៊ូដង់ ត្រូវរងការទម្លាក់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីបានដឹងថា មានផលិតសារធាតុពុលដ៏គ្រោះថ្នាក់នេះ ដោយមានប្រភពមកពីប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ និងក្រុមអាល់កៃដា។ សហរដ្ឋអាមេរិក បានសន្និដ្ឋានបែបនេះ បន្ទាប់ពីទទួលបានគំរូនៃដីមួយប្រភទ ដែលត្រូវបានគេកំណត់អត្តសញ្ញាណថា មានផ្ទុកសារធាតុ O-ethyl hydrogen methylphosphonothioate (EMPTA) ដែលគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ផលិតសារធាតុ VX នេះ។</span></p>
<p><span style="color: #000000;">ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៩ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានលុបចោលកម្មវិធីផលិតអាវុធគីមីរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងហាមឃាត់ការផលិតសារធាតុ VX នេះទូទាំងដែនដីសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងចាប់ផ្តើមបំផ្លាញទីតាំងដែលផ្ទុកសារធាតុទាំងនេះ ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយច្រើនយ៉ាង។</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>* </strong><strong>អនុសញ្ញាហាមឃាត់ការផលិតអាវុធគីមី </strong><strong>VX</strong><strong>៖</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">ការបំផ្លាញសារធាតុ VX ទូទាំងពិភពលោក បានបន្តកើតមានឡើង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧មក ក្រោមអនុសញ្ញាហាមឃាត់ការផលិតអាវុធគីមី។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្សព្វផ្សាយនូវការរបាយការណ៍ដែលរកឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិក បានចាក់ចោលនូវសារធាតុពុល VX យ៉ាងហោចណាស់ចំនួន១១២តោន ក្នុងមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក នៅក្បែរឆ្នេរនៃទីក្រុងញ៉ូវយក រដ្ឋញ៉ូវជើស៊ី និងផ្លរីដា នៅរវាងឆ្នាំ១៩៦៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៧០។</span></p>
<p><span style="color: #000000;">ប្រទេស រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក បច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើការគាំទ្រចំពោះការបំផ្លាញសារធាតុទាំងនេះ ដោយប្រើប្រាស់កម្មវិធី Nunn-Lugar Global Cooperation Initiative ដោយវាបញ្ជូនអាវុធគីមីទាំងនោះទៅក្នុងរោងចក្របំផ្លាញអាវុធ។ គួរបញ្ជាក់ថា រោងចក្រថ្មីដែលបើកដំណើរការ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩កន្លងទៅនេះ បានបំផ្លាញភ្នាក់ងារបំផ្លាញប្រព័ន្ធប្រសាទនេះ រហូតដល់ ៥,៤០០តោន។ យ៉ាងនេះក្តី ក្នុងចំណោមអាវុធទាំងអស់ដែលត្រូវបំផ្លាញ មានអាវុធតែ១៤ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានពីប្រទេសរុស្ស៊ី។</span></p>
<p><span style="color: #000000;">កន្លងមកពិភពលោក តែងដាក់ការសង្ស័យថា ប្រទេសកុម្មុយនីសកូរ៉េខាងជើង មានផលិតសារធាតុពុលប្រល័យលោកនេះដើម្បីផលិតអាវុធគីមី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងព្យុយ៉ាង ក៏កំពុងរងការចោទប្រកាន់ថា បានប្រើប្រាស់សារធាតុពុល VX នេះ ដើម្បីសម្លាប់លោក គីម ជុងណាំ ដែលជាបងប្រុសរបស់មេដឹកនាំផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើងលោក គីម ជុងអ៊ុន ថែមទៀតផង៕</span></p>
<p><span style="color: #000000;">បកប្រែ និងសម្រួលដោយ៖ អ៊ឹត ចណ្ណា</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><a class="thickbox" title="" href="/FileManager/Commons/2017/3/2/61-02-03-2017--15-55-16.jpg"><img src="/FileManager/Articles/mce/2017/3/2/61-02-03-2017--15-55-16.jpg" alt="" /></a></span></p>
<p><a class="thickbox" title="" href="/FileManager/Commons/2017/3/2/61a-02-03-2017--15-56-58.jpg"><img src="/FileManager/Articles/mce/2017/3/2/61a-02-03-2017--15-56-58.jpg" alt="" /></a><span style="color: #000000;"><br /></span></p>
<p style="text-align: right;"><span style="color: #000000;">ផ្តល់សិទ្ធដោយ ៖ ហ្វ្រេសញូវអាស៊ី</span></p>