<p><strong>ភ្នំពេញ៖</strong> អង្គសម្តេច ដ៏ល្បាញល្បី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទ <br />សម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យជាតិខ្មែរ បូរណភាពទឹក ដី និងបង្រួបបង្រួម<br />ជាតិ បានយាងចូលទិវង្គត នៅ យប់រំលងអាធ្រាត្រថ្ងៃ១៥ រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ព.ស ២៥៥៦<br /> ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នាទីក្រុង ប៉េកាំង ប្រទេសចិន ដោយព្រះជរាពាធ។ ព្រះបរម<br />សពរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានដង្ហែយាងមកដល់មាតុប្រទេស នៅ ថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។</p>
<p>អង្គសម្តេចឪ សម្តេចតា សម្តេចតាទួត តាលួត ជាអង្គក្សត្រមួយព្រះអង្គមានព្រះកិត្តនាមល្បាញល្បី<br />ខ្ទរខ្ទារ ទាំងនៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាឆាកអន្តរជាតិ ក្រោមព្រះរាជសកម្មភាព ដ៏អង្គអាចក្លាហាន<br />របស់ព្រះអង្គ ក្នុងការទាម ទារឯករាជ្យជាតិពីអណានិគមបារាំងទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ១៩៥៣។ <br />ព្រះរាជសកម្មភាពទាមកសាងប្រទេស ជាតិឲ្យលិចធ្លោរឡើងលើពិភពលោក ក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្ត<br />និយម ព្រមទាំងព្រះរាជសកម្មភាពទាមទារអាណា ខេត្តមួយចំនួនពីប្រទេសសៀម ជាពិសេសការតស៊ូ<br />ក្តីនៅតុលាការយុត្តិធម៌ទីក្រុងឡាអេ ក្នុងការទាមទារប្រាសាទ ព្រះវិហារ មកជាសម្បត្តិរបស់ប្រជាពល<br />រដ្ឋខ្មែរ។</p>
<p>អ្វីកាន់តែពិសេស ដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសមានស្វាមីភក្តិ គោរពអាណិត ស្រឡាញ់ដ៏ខ្ពង់<br />ខ្ពស់នោះ គឺរាល់ព្រះរាជសកម្មភាព ព្រះរាជកាយវិការរបស់ព្រះអង្គពេញមួយព្រះជន្មាយុ គឺបានបូជា<br />អស់កម្លាំងកាយពល ដើម្បីជាតិមាតុភូមិ និងដើម្បីប្រជារាស្រ្តរបស់ព្រះអង្គ។</p>
<p>ខាងក្រោមនេះ ជាព្រះរាជជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទ សម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ៖</p>
<p><strong>ព្រះនាមពេញ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះនរោត្ដម សីហនុ</strong><br /> ព្រះនាមដើម នរោត្ដម សីហនុ<br /> ព្រះនាមក្នុងរាជ្យ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ វរ្ម័ន រាជហរិវង្ស ឧភតោសុជាតិ <br />វិសុទ្ធពង្ស អគ្គមហាបុរសរតន៍ និករោត្ដម ធម្មិកមហារាជាធិរាជ បរមនាថ បរមបពិត្រ ព្រះចៅក្រុង<br />កម្ពុជាធិបតី</p>
<p>ឋានៈ ព្រះរាជបុត្រ, ព្រះមហាក្សត្រ, នាយករដ្ឋមន្ត្រី, ប្រមុខរដ្ឋ<br /> ប្រសូត្រ ៣១ តុលា ១៩២២<br /> ព្រះបិតា នរោត្ដម សុរាម្រឹត<br /> ព្រះមាតា ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ<br /> រាជាភិសេកលើកទី១ ថ្ងៃទី២៨ តុលា ១៩៤១<br /> គ្រងរាជ្យពី ១៩៤១ ដល់ ១៩៦០ (១៩ឆ្នាំ)<br /> រជ្ជកាលមុន សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស<br /> រជ្ជកាលបន្ទាប់ នរោត្ដម សុរាម្រឹត<br /> រាជាភិសេកលើកទី២ ២៤ កញ្ញា ១៩៩៣</p>
<p>ព្រះបរមនាមកិត្តិយស ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជ<br />បិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ<br /> ព្រះរាជអគ្គមហេសី នរោត្ដម មុនីនាថ សីហនុ</p>
<p>ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ [អានថា៖ នៈ-រោត-ដំ-សី-ហៈ-នុ] ស្ដេចព្រះរាជសម្ភពនាថ្ងៃអង្គារ<br /> ១១កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ ច ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរម<br />រាជវាំងក្រុងចតុ ម្មុខមង្គល ព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា។</p>
<p>ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រ នៃព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និងជាព្រះមហាក្សត្រ អង្គទី៥ នៃព្រះរាជ<br />អាណាចក្រ កម្ពុជាឯករាជ្យ។ ក្រៅពីតំណែងព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ ព្រះអង្គក៏បានធ្លាប់ធ្វើជាប្រមុខរដ្ឋ និង<br />នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះ រាជាអាណាចក្រកម្ពុជា ជាច្រើនសម័យ។</p>
<p><strong>ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ </strong><br /> ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ស្ដេចព្រះរាជសម្ភព នាថ្ងៃអង្គារ ១១ កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ <br />ច ចត្វា ស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរមរាជវាំងក្រុងចតុម្មុខ<br />មង្គល ព្រះរាជ អាណាចក្រកម្ពុជា។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រ នៃព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និង<br />សម្ដេចព្រះមហាក្ស័ត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ។</p>
<p><strong>ការសិក្សា</strong><br /> ពីឆ្នាំ១៩៣០ ដល់ឆ្នាំ១៩៤០ ព្រះអង្គបានចូលសិក្សា នៅសាលាបឋមសិក្សា Francois Baudoin និង<br />វិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យបារាំង<br /> សាសលូឡូបា (Chasseloup Laubat) នៅព្រៃនគរ (វៀតណាមខាងត្បូង)។<br /> នៅឆ្នាំ១៩៤៦ និង១៩៤៨ ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ នៅសាលាអនុវត្តទ័ពសេះ និងកងទ័ព<br />រថពាសដែកនៅសូមៀរ (Saumur) ប្រទេសបារាំង។</p>
<p><strong>ការឡើងគ្រងរាជ្យ</strong><br /> • លើកទីមួយ<br /> នៅ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤១ ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជបល្ល័ង្គ បានជ្រើសតាំង និងថ្វាយព្រះរាជឋានៈព្រះអង្គជា<br /> ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅរាជធានីភ្នំពេញ បន្តពីព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ<br /> សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស។ ព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៤១។<br /> បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យសម្បត្តិ នាថ្ងៃទី០២<br /> ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៥ ថ្វាយព្រះបិតាព្រះអង្គ គឺព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សុរាម្រឹត។</p>
<p><strong>• លើកទីពីរ</strong><br /> ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ បានឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរនាថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា <br />ឆ្នាំ១៩៩៣ និងបានចូលនិវត្ដន៍នាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។</p>
<p><strong>ព្រះរាជបូជនីយកិច្ច</strong> <br /> ក្នុងព្រះឋានៈជាព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជបូជនីយកិច្ច<br />ធំៗ ជាច្រើន សម្រាប់ជាតិ ដូចជា៖<br /> • មហាជោគជ័យក្នុងការទាមទារឲ្យរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ សងមកព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាវិញ ជា<br />ដាច់ខាតនូវ ខេត្តខ្មែរ ដែលក្នុងពេលមានចម្បាំងសកលលោកលើកទី២ ថៃឡង់ដ៍បានយកពីកម្ពុជា<br />ទៅ គឺខេត្តបាត់ដំបង សៀម រាប កំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង<br /> • ទាមទារឯករាជ្យភាពនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាពីសាធារណរដ្ឋបារាំង<br /> • និងការឈ្នះក្ដីប្រាសាទព្រះវិហារនាទីក្រុងឡាអេ ពីរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ជាដើម ។</p>
<p><strong>សង្គមរាស្ត្រនិយម</strong><br /> បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ ថ្វាយព្រះបិតាហើយ ហើយព្រះអង្គបានប្រឡូកចូលក្នុង ឆាកនយោ<br />បាយបង្កើត ចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយម និងបានឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជអាណា<br />ចក្រកម្ពុជា ជាច្រើន សម័យ។<br /> សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គឺជាសម័យកាលរុងរឿងមួយទៀត នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាដែលដឹក<br />នាំដោយព្រះ អង្គ ក្រោយប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ដោយប្រទេសកម្ពុជា<br />ត្រូវបានគេសន្មតថា ជាកោះ សន្តិភាព និងមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ។</p>
<p><strong>រដ្ឋប្រហារ</strong><br /> សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ ណុល ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះអង្គចេញ<br />ពីតំណែង ព្រះប្រមុខរដ្ឋនាថ្ងៃ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងខណៈពេលព្រះអង្គកំពុងបំពេញព្រះទស្ស<br />នកិច្ចក្រៅប្រទេស។</p>
<p><strong>ចលនាតស៊ូសីហនុនិយម</strong><br /> បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានត្រូវទម្លាក់ និងបន្ទាប់ពីប្រទេសវៀតណាម បានឈ្លានពានប្រទេសកម្ពូជា នាឆ្នាំ<br />១៩៧៩ ព្រះ អង្គបានបង្កើតចលនាតស៊ូនៅតាមព្រំដែន រួមជាមួយភាគីពីរទៀត របស់សម្ដេចបវរសេដ្ឋា<br /> សឺន សាន និងកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ រួមធ្វើការចរចាជាមួយភាគីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជារបស់<br />លោក ហេង សំរិន, ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នាថ្ងៃទី២៣ ខែ<br />តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។ ព្រះអង្គបានយាងត្រឡប់ មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ និងត្រូវបាន ឡើងសោយរាជ្យជាថ្មី<br />វិញ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនាឆ្នាំ១៩៩៣ រៀបចំដោយ អង្គការសហប្រជាជាតិ។</p>
<p><strong>ការដាក់រាជ្យ</strong><br /> ដោយសារមានបញ្ហាផ្នែកព្រះសុខភាព ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យនាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។ បច្ចុប្បន្ន<br />ព្រះអង្គ កំពុងបន្តព្យាបាល ព្រះរោគនាទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន។ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា<br /> បានថ្វាយព្រះឋា នៈ ព្រះអង្គជា «ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ <br />ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណ ភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ»៕</p>
<p><a class="thickbox" title="" href="/FileManager/Commons/2013/2/1/s-139-01-02-2013--08-41-53.jpg"><img src="/FileManager/Articles/mce/2013/2/1/s-139-01-02-2013--08-41-53.jpg" alt="" /></a></p>
<p><a class="thickbox" title="" href="/FileManager/Commons/2013/2/1/s-140-01-02-2013--08-42-36.jpg"><img src="/FileManager/Articles/mce/2013/2/1/s-140-01-02-2013--08-42-36.jpg" alt="" /></a></p>
<p style="text-align: right;">ផ្តល់សិទ្ធិដោយ៖ ដើមអំពិល</p>