ភាពស្លេកស្លាំងគឺជាលក្ខខ័ណ្ឌមួយដែលអ្នកមិនមានកោសិកាគ្រាប់ ឈាមក្រហមគ្រប់គ្រាន់
ដែលមានសមត្ថភាពក្នុងការចាប់យកអុកស៊ីសែន គ្រប់គ្រាន់ទៅកាន់ជាលិការបស់អ្នក។
មានការស្លេកស្លាំងអាចធ្វើអោយអ្នកមានអារម្មណ៍អស់កម្លាំង។
មានទំរង់ច្រើននៃភាពស្លេកស្លាំង, ប្រភេទនីមួយៗគឺមានមូលហេតុផ្ទាល់របស់វា។ ភាពស្លេក
ស្លាំងអាចមានមួយរយៈ ឬមានយូរ និងវាអាចមានពីតិចតួចទៅធ្ងន់ធ្ងរ។វាអាចគ្រាន់តែកើត
មាន បណ្តោះអាសន្នឬយូរទៅមុខទៀត។វាអាចស្រាលឬធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។
សូមជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើអ្នកសង្ស័យថាអ្នកមានភាពស្លេកស្លាំង ពីព្រោះភាពស្លេកស្លាំង
អាចជារោគសញ្ញានៃជំងឺធ្ងន់ៗមួយចំនួន។ អ្នកអាចបង្ការភាពស្លេកស្លាំងដោយការបរិភោគ
អាហារផ្សេងៗដែលល្អ សម្រាប់សុខភាព។
រោគសញ្ញា
រោគសញ្ញាផ្សេងគ្នាអាស្រ័យទៅនឹងមូលហេតុនៃភាពស្លេកស្លាំង, ប៉ុន្តែវាអាចរួមមានៈ
-អស់កម្លាំង
-ស្បែកស្លេក
-បេះដូងលោតញាប់ ឬមិនទៀងទាត់
-ដកដង្ហើមញាប់ៗ
-ឈឺទ្រូង
-ធីងធោង
-បញ្ហាលើការយល់ដឹង
-ត្រជាក់ចុងដៃ និងចុងជើង
-ឈឺក្បាល
ជាដំបូង, ភាពស្លេកស្លាំងអាចជារឿងតូចតាចដែលវាមិនត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែ
រោគសញ្ញានឹងកើនឡើងទៅតាមភាពស្លេកស្លាំងដែលធ្ងន់ទៅៗ។ នៅពេលណាដែលទៅ
ជួបនឹងគ្រូពេទ្យសូមធ្វើការណាត់ជួបជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថា
អស់កម្លាំងដោយមិនមានមូលហេតុ។ ភាពស្លេកស្លាំងមួយចំនួន ដូចជាស្លេកស្លាំងដោយ
សារខ្វះជាតិដែក គឺជារឿងទូទៅបំផុត។ ការអស់កម្លាំងមានមូលហេតុជាច្រើនក្រៅពីភាព
ស្លេកស្លាំង, ដូចនេះកុំសន្មត់ជាមុនថាប្រសិនបើអ្នកអស់កម្លាំង, គឺត្រូវជាការស្លេកស្លាំង
អោយសោះ។
មនុស្សមួយចំនួនបានសិក្សាថាអេម៉ូក្លូប៊ីនរបស់ពួកគេទាបដែល បង្ហាញថាជាភាពស្លេក
ស្លាំង, នៅពេលដែលពួកគេទៅបរិច្ចាកឈាម។ អេម៉ូក្លូប៊ីនទាបអាចជាបញ្ហាបណ្តោះ
អាសន្នមួយដែលអាចកែតម្រូវ វិញដោយការញុំាអាហារដែលសំបូរដោយជាតិដែកបន្ថែម
ឬលេបប្រភេទវីតាមីនជាច្រើនដែលផ្សំឡើងដោយជាតិដែក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ,
វាអាចជារោគសញ្ញានៃការគំរាមកំហែងនៃការបាត់បង់ឈាមនៅក្នុងខ្លួន របស់អ្នកដែល
អាចបណ្តាលអោយអ្នកកង្វះនូវជាតិដែក។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវបានគេប្រាប់ថា អ្នកមិនបាន
បរិច្ចាកឈាមទេដោយសារតែអេម៉ូក្លូប៊ីនទាប, សូមធ្វើការណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យ។
មូលហេតុ
ភាពស្លេកស្លាំងកើតមានឡើងនៅពេលដែលឈាមរបស់អ្នកមានកោសិកាឈាមក្រហាម
គ្រប់គ្រាន់។ នេះអាចជាលទ្ធផលប្រសិនបើៈ
-ខ្លួនរបស់អ្នកមិនបានបង្កើតនូវកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមគ្រប់គ្រាន់
-ការហូរឈាមបណ្តាលអោយអ្នកបាត់បង់នូវគ្រាប់ឈាមក្រហមហួសពីសមត្ថភាព
រាងកាយផលិតជំនួសវិញ
-ខ្លួនរបស់អ្នកបំផ្លាញគ្រាប់ឈាមក្រហម
តើកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមធ្វើអ្វី?
ខ្លួនរបស់អ្នកបង្កើតប្រភេទបីនៃគ្រាប់ឈាម គឺកោសិកាគ្រាប់ឈាម សដើម្បី ប្រឆាំង
នឹង ការឆ្លងរបស់មេរោគ, ប្លាកែត(platelets)ដើម្បីជួយអោយឈាមកក និងកោសិកា
គ្រាប់ ឈាមក្រហមដើម្បីចាប់យកអុកស៊ីសែនទៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក។
កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមផ្សំឡើងដោយអេម៉ូក្លូប៊ីន គឺពណ៌ក្រហម, ជាប្រូតេអ៊ីន សំបូរ
ដោយជាតិដែកដែលផ្តល់អោយឈាមមានពណ៌ក្រហម។ អេម៉ូក្លូប៊ីនជំរុញអោយ កោសិកា
គ្រាប់ឈាមក្រហមចាប់យកអុកស៊ីសែនពីសួតរបស់អ្នកទៅគ្រប់ផ្នែក ទាំងអស់នៃខ្លួនរបស់
អ្នក និងចាប់យកឧស្ម័នកាបូនីចពីផ្នែកដទៃទៀតនៃខ្លួនរបស់អ្នកទៅសួត ដែល វា អាច ត្រូវ
បានដកដង្ហើមចេញ។
កោសិកាឈាមភាគច្រើនរួមមានកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម ត្រូវបានផលិតជាទៀង ទាត់
នៅក្នុងខួរឆ្អឹងខ្នង។ ដើម្បីផលិតនូវអេម៉ូក្លូប៊ីន និងកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម, ខ្លួន របស់
អ្នកត្រូវការដែក, វីតាមីន B-12, folate និងសារធាតុចិញ្ចឹមដទៃទៀតពីអាហារដែលអ្នក
បរិភោគ។
មូលហេតុនៃប្រភេទទូទៅនៃភាពស្លេកស្លាំង
ប្រភេទទូទៅនៃភាពស្លេកស្លាំង និងមូលហេតុរួមមានៈ
-ស្លេកស្លាំង ដោយសារខ្វះជាតិដែកៈ ស្លេកស្លាំងដោយសារខ្វះ ជាតិដែក ត្រូវបានបង្ក ឡើង ដោយសារកង្វះនៃកត្តាជាតិដែកនៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក។ ខួរឆ្អឹងខ្នងរបស់អ្នកត្រូវការដែក
ដើម្បីបង្កើតអេម៉ូក្លូប៊ីន។ គ្មានជាតិដែកគ្រប់គ្រាន់, ខ្លួនរបស់អ្នកមិនអាចផលិតអេម៉ូក្លូប៊ីន
បានគ្រប់គ្រាន់សំរាប់កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមបានគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។
- ស្លេកស្លាំងដោយសារខ្វះវីតាមីនៈ បន្ថែមពីលើដែក, ខ្លួនរបស់អ្នកត្រូវការវីតាមីន folate
និងវីតាមីន B-12ដើម្បីផលិតគ្រប់គ្រាន់នៃចំនួននៃគ្រាប់ឈាមក្រហមដែលមានសុខភាព ។ ចំណីអាហារដែលខ្វះនូវវីតាមីនទាំងនេះ និងសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ដទៃទៀតអាចបណ្តាល
អោយថយចុះការផលិតកោសិកា គ្រាប់ឈាមក្រហម។ បន្ថែមពីលើនេះទៅទៀត, មនុស្ស
មួយចំនួនអាចទទួលវីតាមីន B-12បានគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែខ្លួនរបស់ពួកគេមិនអោយវីតាមីន
មានដំនើរការបាន។ នេះក៏អាចនាំអោយមានភាពស្លេកស្លាំងដោយសារខ្វះវីតាមីនផងដែរ។
- ស្លេកស្លាំងនៃជំងឺរុំារ៉ៃៈ ជំងឺរុំារ៉ៃមួយចំនួន ដូចជាជំងឺមហារីក, ជំងឺអេដស៍, ជំងឺរលាក
សន្លាក់, ជំងឺ Crohn និងជំងឺរលាករុំារ៉ៃដទៃទៀត អាចបង្អាក់នូវការផលិតនៃកោសិកា
គ្រាប់ឈាមក្រហមដែលលទ្ធផលអោយជា ស្លេកស្លាំងរុំារ៉ៃ។ ជំងឺខ្សោយតម្រងនោម
អាចនាំអោយស្លេកស្លាំងផងដែរ។
-ស្លេកស្លាំង បណ្តាលមកពីខួរឆ្អឹង (aplastic anemia): នេះជារឿងកម្រនឹងមានណាស់,
ជាការស្លេក ស្លាំងដែលគំរាម កំហែងដល់ អាយុ ជីវិត។វាត្រូវបានបង្កឡើងដោយសារ
ការថយចុះនូវសមត្ថភាពនៃ ខួរឆ្អឹងខ្នងដើម្បីផលិតនៃកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម។ មូល
ហេតុនៃការស្លេកស្លាំងនេះរួមមាន ការឆ្លង មេរោគ, ថ្នាំ និងជំងឺអូតូអ៊ុយម៊ីន។
-ស្លេកស្លាំងដែលត្រូវបានទាក់ទងនឹង ជំងឺនៃខួរឆ្អឹងខ្នងៈ ជំងឺមួយចំនួនដូច ជាជំងឺ មហា
រីកឈាម(leukemia)អាចបណ្តាលអោយមានភាពស្លេកស្លាំងដោយសារការ ប៉ះពាល់ទៅ
នឹងការផលិតឈាមនៅក្នុងខួរឆ្អឹងខ្នងរបស់អ្នក។
-ស្លេកស្លាំងដោយសារការបែកគ្រាប់ឈាមៈ ការស្លេកស្លាំងទាំងនេះកើតមាននៅពេល
ដែលកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមត្រូវ បានបំផ្លាញលឿនជាងខួរឆ្អឹងខ្នងផលិតដើម្បី
បំពេញ។ ជំងឺគ្រាប់ឈាមមួយចំនួនអាចបណ្តាលអោយមានការកើនឡើងនៃការបំផ្លាញ
កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម។ ស្លេកស្លាំងដោយសារការបែកគ្រាប់ឈាមអាចត្រូវបាន
តពូជ ឬអ្នកអាចវិវត្តភាពស្លេកស្លាំងនេះទៅថ្ងៃក្រោយនៃជីវិតរបស់អ្នក។
-ស្លេកស្លាំងផ្សេងទៀតប៉ុន្តែកម្រមាន
កត្តាហានិភ័យ
កត្តាទាំងនេះនាំអោយអ្នកកើនឡើងនៃហានិភ័យនៃភាពស្លេកស្លាំងៈ
- ចំណីអាហារដែលខ្វះនូវវីតាមីនៈ ជ្រើសរើសអាហារដែលថយចុះនៃជាតិដែក, វីតាមីន
B-12 និង វីតាមីនfolateបង្កើននូវហានិភ័យនៃភាពស្លេកស្លាំង។
-ជំងឺពោះវៀនៈ មានជំងឺពោះវៀនដែលប៉ះពាល់ទៅនឹងការស្រូប នៃសារធាតុចិញ្ចឹមក្នុង
ពោះវៀនតូច ដូចជាជំងឺ Crohn និងជំងឺ celiac នាំអោយអ្នកមានហានិភ័យ នៃការស្លេក
ស្លាំង។ ការវះកាត់ចោលផ្នែកណាមួយនៃពោះវៀនតូចដែលសារជាតិចិញ្ចឹម ត្រូវបាន
ស្រូបអាចនាំកង្វះនូវសារជាតិចិញ្ចឹម និងនាំអោយស្លេកស្លាំង។
- ការមករដូវៈ ជាទូទៅ, ចំពោះស្ត្រីដែលមិនទាន់អស់រដូវមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុង ការ
កើតមានភាពស្លេកស្លាំងទៅនឹងការខ្វះជាតិដែកជាងបុរស និងស្ត្រីដែលក្រោយ អស់រដូវ។
នេះដោយសារតែការមករដូវបណ្តាលអោយបាត់បង់នូវកោសិកាគ្រាប់ ឈាមក្រហម។
-មានផ្ទៃពោះ: ប្រសិនបើអ្នកមានផ្ទៃពោះ, អ្នកមានការកើនឡើងហានិភ័យ នៃការស្លេក
ស្លាំងដោយសារខ្វះជាតិដែកដោយសារខ្លួនអ្នកមានការប្រើប្រាស់ជាតិដែក កាន់តែច្រើន
ដើម្បីផលិតឈាមម្តាយផងនិងកូនផង។
-ជំងឺរុំា រ៉ៃៈ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺមហារីក, ខ្សោយតម្រងនោម ឬថ្លើម ឬជំងឺ
រ៉ាំរ៉ៃដទៃទៀត, អ្នកអាចជួបនឹងគ្រោះថ្នាក់ដែលត្រូវ បានគេហៅថា ការស្លេកស្លាំងនៃ ជំងឺ
រ៉ាំរ៉ៃ។ លក្ខខ័ណ្ឌទាំងនេះអាចនាំងអោយខ្វះនូវកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម។ ការបាត់បង់
ឈាមយឺតៗ និងរុំារ៉ៃពីដំបៅឬប្រភពផ្សេងទៀតនៃខ្លួនរបស់អ្នកអាចបន្ថយនូវ ការស្តុក
ទុកជាតិដែកនៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក ដែលនាំអោយមានការស្លេកស្លាំងដោយសារខ្វះ
ជាតិដែក។
-ប្រវត្តិ គ្រួសារៈ ប្រសិនបើគ្រួសាររបស់អ្នកមានប្រវត្តិវៃការសេ្លកស្លាំងជាតំនរពូជ ដូចជា
ស្លេកស្លាំងដោយសារកោសិកាឈាមក្រហមរាងកណ្តៀវ, អ្នកអាចមានហានិភ័យខ្ពស់។
-កត្តាដទៃទៀតៈ ប្រវត្តិនៃជំងឺឆ្លងមួយចំនួន, ជំងឺឈាម និងជំងឺអូតូអ៊ុយម៊ីន, សំដែងជា
សារ ជាតិគីមីដែលពុល និងការប្រើប្រាស់នៃថ្នាំមួយចំនួនអាចប៉ះពាល់ ដល់ការផលិត
នៃ កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម និងនាំអោយមានភាពស្លេកស្លាំង។
ផលលំបាក
បើមិនបានព្យាបាល, ភាពស្លេកស្លាំងអាចនាំអោយមានផលលំបាកជាច្រើនដូចជាៈ
- អស់កម្លាំងខ្លាំង: នៅពេលដែលភាពស្លេកស្លាំងគឺធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង, អ្នកអាចអស់កម្លាំង ដែល
អ្នកមិនអាចបំពេញការងារប្រចាំថ្ងៃបាន។ អ្នកអាចមានការអស់កម្លាំងខ្លាំងក្នុងការធ្វើការ
ឬលេងអ្វី។
- ជំងឺបេះដូងៈ ភាពស្លេកស្លាំងអាចនាំអោយបេះដូងលោតញាប់ និងមិនប្រក្រតី គឺចង្វាក់
បេះដូងមិនប្រក្រតី(arrhythmia)។ បេះដូងរបស់អ្នកត្រូវតែច្របាច់ឈាមបន្ថែមដើម្បីបំពេញ
សំរាប់ការខ្វះអុកស៊ីសែននៅក្នុងឈាមនៅពេលដែលមានភាពស្លេកស្លាំង។ នេះអាចនាំ
មានការខ្សោយបេះដូងដែលបន្សល់ឈាមច្រើន។
-ស្លាប់ៈ ការស្លេកស្លាំងដោយសារតំនរពូជមួយចំនួន ដូចជាការស្លេកស្លាំងដោយសារ
កោសិការាងកណ្តៀវ អាចធ្ងន់ធ្ងរ និងនាំអោយមានផលលំបាកដល់គំរាមកំហែងដល់
អាយុជីវិត។ ការបាត់បង់ឈាមច្រើនលឿនលទ្ធផលជាការស្លេកស្លាំងភ្លាមៗ និងធ្ងន់ និង
នាំអោយមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត៕
(ដកស្រង់ពី health.com.kh)