CamNews

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ បទបញ្ជារបស់លោក ដូណាល់ត្រាំ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហាមឃាត់មិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ​នៃបណ្តាប្រទេស​ទាំងប្រាំពីរដែលភាគច្រើនជា ពួកម៉ូស្លីមធ្វើដំណើរទៅទឹកដីអាមេរិក ដែលក្នុងនោះរួមមាន ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ ស៊ីរី ស៊ូដង់ អ៊ីរ៉ង់ សូម៉ាលី លីប៊ី និងយ៉េម៉ែន បានបង្កឱ្យមានការប្រឆាំង បះបោរនៅអាកាសយាន្តដ្ឋាន និងក្នុងទីក្រុង​ជាច្រើនទូទាំង​ពិភពលោក។

មានចម្ងល់ជាច្រើនបានលើកឡើងថា ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតីអាមេរិករូបនេះសម្រេចដាក់ប្រទេស ដែលមិនធ្លាប់​បង្កឱ្យមានអ្នកស្លា​ប់ក្នុងដែនដីអាមេរិក អស់រយៈពេលជាងពីរ​ទសវត្សរ៍ក្នុងបញ្ជី​ហាមឃាត់​ការធ្វើដំណើរ​បែបនេះ ខណៈដែល​ប្រទេសដែល​ជាប្រភព​នៃភេរវករផ្សេងទៀត បែរជា​មិនត្រូវបានរាប់បញ្ចូល​ក្នុងបញ្ជីទៅវិញ។

យ៉ាងនេះក្តី ប្រធានបុគ្គលិកប្រចាំសេតវិមាន លោក Reince Priebus បានបញ្ជាក់ថា បញ្ជីប្រទេសដែល​ត្រូវហាមឃាត់​មិនឱ្យធ្វើដំណើរទៅអាមេរិក អាចនឹងត្រូវបានបន្ថែមទៀត។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការជ្រើសរើសប្រទេសទាំងនេះ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ចកម្មរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នោះឡើយ។ តើការលើកឡើង​របស់លោក​ជារឿងសមហេតុផល និងពិតដែរឬទេ?

ខាងក្រោមនេះហេតុផលនៃ១១ប្រទេស ដែលមានពាក់ព័ន្ធភេរវករ ហើយគួរតែជាជម្រើសរបស់លោក ត្រាំ តែបែរជាមិនរាប់បញ្ជូលក្នុងបញ្ជីទៅវិញ៖

* ប្រទេស អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត៖
ក្នុងបទបញ្ជាហាមឃាត់នោះ លោក ត្រាំ បានលើកឡើងថា ហេតុផលដោយសារប្រទេសទាំងនោះ មានពាក់ព័ន្ធនឹង​ព្រឹត្តិការណ៍ភេរវកម្ម១១ កញ្ញា ២០០១។ ប៉ុន្តែប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បែរជាមិនត្រូវបាន​ដាក់បញ្ជូលក្នុងបញ្ជីទៅវិញ បើទោះបីជាចោរប្លន់១៥នាក់ ក្នុងចំណោម១៩នាក់នៃព្រឹត្តិការណ៍១១ កញ្ញា ២០០១ សុទ្ធតែមានប្រភព​មកពីចក្រភព​មួយនេះក្តី។ ប្រទេស អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ក៏ជាអ្នកឧបត្ថម្ភទៅលើក្រុមឧទ្ទាមឥស្លាមទូទាំងពិភពលោក និងជាប្រទេសមួយក្នុង ចំណោមប្រទេសធំជាងគេ ដែលបញ្ជូនអ្នកវាយប្រហារបរទេស ទៅកាន់ក្រុមឧទ្ទាម ISIS។

ប្រទេស អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មិនត្រូវបានដាក់បញ្ជូលក្នុងបញ្ជី ហេតុផលដោយសាររដ្ឋាភិបាលក្រុង Riyadh បានផ្តល់នូវ​ប្រាក់ចំណូល​ច្រើនសម្រាប់លោក ត្រាំ និងរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម។ ម្យ៉ាងទៀតប្រទេសនេះ​ជាប្រទេសអ្នកទិញ​អាវុធ​ធំជាងគេ​លើពិភពលោក ខណៈ​ដែល​សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជា​ប្រទេសអ្នកលក់​អាវុធ​ធំជាងគេផងដែរ។

*ប្រទេស អាហ្គាហ្វនីស្ថាន៖ 
ពួកឧទ្ទាម ISIS អាល់កៃដា តាលីបង់ គឺជាក្រុមភេរវករបីក្រុម ក្នុងចំណោមក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធផ្សេងទៀតជាច្រើន ដែលមានវត្ថមាន​នៅក្នុងទឹកដីនៃ ប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ។ មន្ទីរបញ្ចកោណ បានបញ្ជាក់ថា មានក្រុមភេរវករ​ប្រមាណ​ជា២០អង្គការដែលកំពុងមានសកម្មភាពនៅប្រទេស អាហ្គានីស្ថាន និងប៉ាគីស្ថាន ដែលជាសម្បុក​ភេរវករ​ធំបំផុតជាងគេលើពិភពលោក។

ប៉ុន្តែប្រទេស អាហ្គាហ្វនីស្ថាន បានជួយសម្រួលដល់ប្រតិបត្តិការសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជាការវាយប្រហារ​តាមដែនអាកាស​ជាដើម។ ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រសិនបើដាក់ ប្រទេសនេះក្នុងបញ្ជីហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរ អាចបង្កគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ទំនាក់ទំនង​ការងារយ៉ាងជិតស្និតរវាងអាមេរិក និងអាហ្គាហ្វនីស្ថាន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត បច្ចុប្បន្នយោធា​អាមេរិក​ចំនួន៧,០០០នាក់ កំពុងមានវត្តមាន​នៅមូលដ្ឋាន​ប្រទេសនេះ ដែលជាផ្នែកមួយ​នៃបេសកកម្មអង្គការណាតូ។

* ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន៖
ប្រទេស ប៉ាគីស្ថាន ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសប្រាំផ្សេងទៀត ដែលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដោយភេរវកម្ម។ ប្រទេសនេះនៅតែបន្តសិ្ថតក្នុងការ ប្រឈមមុខដាក់គ្នាប្រឆាំងពួកតាលីបង់ និងពួកឧទ្ទាម ISIS ។ ប៉ុន្តែដោយសារ​បច្ចុប្បន្​នប្រទេស ប៉ាគីស្ថាននៅតែបន្តដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការធ្វើជាសម្ព័ន្ធក្នុងតំបន់ ហេតុនេះលោក ត្រាំ មានបំណង​ចង់យកធ្វើជាមិត្ត ជាជាងធ្វើជាសត្រូវ ហេតុនេះហើយបានប្រទេស ប៉ាគីស្ថានត្រូវរួចខ្លួន។

* ប្រទេសតួកគី៖
ប្រទេស តួកគី ជាផ្នែកមួយដែលបានបង្កបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមជ្រុលនិយមផងដែរ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ប្រទេសនេះក៏រងឥទ្ធិពលពីជម្លោះ ប្រទេសជិតខាងស៊ីរី និងជាប្រទេសដែលផ្តល់ច្រកធ្វើដំណើររបស់ពួកជីហាដរាប់ពាន់នាក់ ដើម្បីឆ្លងកាត់ពីប្រទេស ស៊ីរី ទៅកាន់អឺរ៉ុប។ ប៉ុន្តែប្រទេសតួកគី ជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏សំខាន់របស់អង្គការណាតូ បានផ្តល់នូវកិច្ច​សហប្រតិបត្តិការយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ការវាយប្រហារប្រឆាំងពួកឧទ្ទាម ISIS និងដៃគូសេដ្ឋកិច្ច ដ៏សំខាន់ ជាពិសេសគឺ​ផ្នែកយន្តហោះ និងជំនួញប្រេង។ លោក ត្រាំ បានបញ្ជាក់ថា បញ្ហាក្នុងតំបន់ មិនអាចដោះស្រាយបានដោយការ «បិទច្រកដើរ របស់មនុស្សបានឡើយ» នេះជាហេតុផល​ដែលលោកមិនរាប់​បញ្ចូល​ប្រទេស តួកគីក្នុងបញ្ជី។

* ប្រទេស ទុយនេស៊ី៖
ប្រទេស ទុយនេស៊ី ជាប្រទេសនាំមុខគេក្នុងការបញ្ជូនសកម្មប្រយុទ្ធទៅកាន់ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី។ ជនជាតិទុយនេស៊ី​ប្រមាណ​៦,០០០នាក់ បានធ្វើដំណើរ​ទៅក្រៅប្រទេសដើម្បី​បង្កសកម្មភាព​វាយប្រហាររបស់ខ្លួន។ ប្រទេស ទុយនេស៊ី មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការវាយប្រហារ​នៅដែនដីអឺរ៉ុប ជាក់ស្តែងព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារឆ្នាំ២០១៦ជាដើម។ យ៉ាងនេះក្តី ទុយនេស៊ីជាប្រទេស​ដែលធ្លាប់មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការវាយប្រហារ​តាមផ្លូវអាកាស​ក្នុងប្រទេស​ លីប៊ី ដែលនេះ​អាចជាហេតុផល​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការរក្សា​ទំនាក់ទំនងល្អ​រ​វាងប្រទេសទាំងពីរ។

* ប្រទេស ហ្ស៊កដានី៖
ប្រទេស ហ្ស៊កដានី ក៏ទទួលឥទ្ធិពលក្រាសក្រែលពីជម្លោះក្នុងប្រទេស ស៊ីរីផងដែរ។ ហ្ស៊កដានី ជាប្រទេសដែលមាន​ជនអន្តោប្រវេសន៍ច្រើនចំណែកអំពើហិង្សា របស់ពួកជ្រុលនិយមក៏កើតឡើងជាញឹកញាប់ ក្នុងនោះរួមមាន​ការបាញ់ប្រហារ​ទៅលើយោធាអាមេរិកបីរូប នៅមូលដ្ឋានទ័ពក្នុងប្រទេសហ្ស៊កដានីជាដើម។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសនេះ​នៅតែជាប្រទេស​ដែលបញ្ជូនក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ ទៅដល់ពួកឧទ្ទាម ISIS ច្រើនបំផុតផងដែរ។ យ៉ាងនេះក្តីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែចង់រក្សា ទំនាក់ទំនងល្អ​ជាមួយប្រទេស ហ្ស៊កដានី ដែលជាប្រទេសរាជានិយម ព្រោះវាបានផ្តល់​នូវទីតាំង​សម្រាប់ប្រតិបត្តិការ​យោធាក្នុង​តំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា ចាប់តាំង​ប្រទេសនេះ ចូលរួម​ក្នុងការវាយ​ប្រហារ​ប្រឆាំង​នឹងពួក ISIS ទាំងក្នុងប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី។ ទំនាក់ទំនងនេះ​ អាចជាការអូស​ទាញលោក ត្រាំ មិនឱ្យដាក់ប្រទេស ហ្ស៊កដានីក្នុងបញ្ជីនៃការហាមឃាត់។

*ប្រទេស អារ៉ាប់រួម៖
ក្នុងចំណោមភេរវករទាំងអស់ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា មានភេរវករម្នាក់​ដែលមានប្រភព​ពីប្រទេសអារ៉ាប់រួម។ សហរដ្ឋអាមេរិក​ទំនងជាមិនដាក់ ប្រទេសក្នុងនេះក្នុងបញ្ជី មូលហេតុដោយសារ ទីក្រុង Abu Dhabi ជាទីតាំងដ៏សំខាន់​សម្រាប់អាមេរិកក្នុងការលក់អាវុធ និងនាំចេញថាមពលទៅអាមេរិក។ សារព័ត៌មាន Bloomberg បានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ថា លោក ត្រាំ អាចទាញបានប្រយោជន៍ខ្ពស់ពីកិច្ចការជំនួញក្នុងទីក្រុង Dubai។

* ប្រទេស កាតា៖
រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អូបាម៉ា បានចាត់ទុកប្រទេសនេះថា ជាតួអង្គដ៏សំខាន់​ដែលនៅពី​ក្រោយពួកអាល់កៃដាក្នុងប្រទេស ស៊ីរី។ ប៉ុន្តែវាបែរជាមិនស្ថិតនៅក្នុងបញ្ជីរបស់លោក ត្រាំ ទៅវិញ។ មូលហេតុដោយសារ ទាំងរដ្ឋាភិបាលក្រុង វ៉ាស៊ីនតោន និងលោក ត្រាំ ផ្ទាល់សុទ្ធតែទទួល បានផលប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុក្នុងប្រទេសនេះ។

ប្រទេសទាំងពីរ​មានទំនាក់ទំនងគ្នា ក្នុងកិច្ចការជួញដូរអាវុធក្នុងតម្លៃជាទឹកប្រាក់រហូតដល់ខ្ទង់ពាន់លានដុល្លារ។ លោក ត្រាំ គ្រោងនឹងកសាងសណ្ឋាគារប្រណិតមួយក្នុងប្រទេសនេះ។ ទីក្រុង Dubai ជាទីក្រុងអាទិភាពមួយសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកស្រី អ៊ីវ៉ាន់កា កូនស្រីរបស់លោក ត្រាំ ក្នុងបទសម្ភាសន៍កាលពីឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅនេះ។

* ប្រទេស អេហ្ស៊ីប៖
វាហាក់ដូចជាមិនអាចទៅរួចនោះទេ ដែលលោកត្រាំ នឹងដាក់ប្រទេស អេហ្ស៊ីប ក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់លោក ដែលវាអាចនឹង​បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ ទំនាក់ទំនងជិតស្និតជាមួយប្រធានាធិបតី Abdel Fatteh el-Sisi។ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅនេះ លោក ត្រាំ បានចាត់ទុកមេដឹកនាំអេហ្ស៊ីប ថា ជាមនុស្សដ៏អស្ចារ្យបំផុត។ បើទោះបីជាការពិតទៅ ចោរប្លន់ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​ចោរប្លន់ទាំងអស់ក្នុងព្រឹតិ្តការណ៍១១ កញ្ញា ២០០១ មកពីប្រទេស អេហ្ស៊ីបក្តី តែ លោក ត្រាំ ហាក់បង្ហាញជំហរ​ផ្អៀងទៅរក​លោក Sisi ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ដោយប្រទេសទាំងពីរមានសត្រូវរួម គឺពួកភេរវករ ជាហេតុផលជម្រុញឱ្យប្រទេសទាំងពីរ ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នា​ទៅវិញទៅមកលើ​បញ្ហានេះ​កាន់តែស៊ីជម្រៅ។

* ប្រទេស ម៉ារ៉ុក៖
ខុសពីប្រទេសផ្សេងទៀតនៅអាហ្វ្រិកខាងជើង ប្រទេស ម៉ារ៉ុក ព្យាយាមបញ្ជៀស​រាល់ការវាយ​ប្រហារធំៗ​ពីសំណាក់​ពួកភេរវករ ចាប់តាំងពីមានហេតុការណ៍ វាយប្រហារដោយការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅតំបន់ដែលមានប្រជាប្រិយភាព សម្រាប់អ្នក​ទេសចរណ៍ខ្លាំងបំផុត។ ប្រទេសនេះ ក៏មានឆន្ទៈក្នុងការធ្វើជាដៃគូដើម្បី គាំទ្រអឺរ៉ុប ក្នុងការប្រឆាំងភេរវកម្ម។ នេះអាចជាមូលហេតុដែលលោក ត្រាំ មិនរាប់បញ្ចូលប្រទេសនេះក្នុងបញ្ជី។

*ប្រទេស ឥណ្ឌូនេស៊ី៖ 
ជាប្រទេសមួយ​ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋ​ជាពួកម៉ូស្លីមច្រើន ព្រមទាំងធ្លាប់​រកការវាយប្រហារ​ដោយពួក ISIS ជាច្រើនលើក។ ហេតុអ្វីបាន​ជាឥណ្ឌូនេស៊ី មិនជាប់ក្នុងបញ្ជីហាម​ឃាត់​របស់លោក ត្រាំ ? ក្រៅពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សន្តិសុខ លោក ត្រាំ មានដៃគូពាណិជ្ចករ​ជាជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលមើលការខុស​ត្រូវទៅលើការកសាង​រមណីយដ្ឋាន​ពីកន្លែងរបស់លោក ត្រាំ រួមជាមួយទំនាក់​ទំនងសំខាន់ៗ​ជាច្រើនទៀត។

ហេតុនេះយើងឃើញថា ប្រធានាធិបតីមហាអំណាចអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ហាមឃាត់ប្រាំពីរប្រទេស មិនឱ្យធ្វើ​ដំណើរទៅកាន់​ដែនដី​សហរដ្ឋអាមេរិក ស្របពេលដែល​ប្រទេសសំខាន់ៗ​មួយចំនួន​មិនត្រូវបាន​ដាក់បញ្ជូល ហេតុផលពិត​មិនមែន​ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខជាតិ លុបបំបាត់​អំពើរភេរវករ​នោះឡើយ ហេតុផលសំខាន់គឺដើម្បីស្វែង​រក​ផលប្រយោជន៍ជំនួញ និងរក្សា​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អ​​ជាមួយប្រទេស​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់ខ្លួន៕

បកប្រែ និងសម្រួលដោយ៖ អ៊ឹត ចណ្ណា

ផ្តល់សិទ្ធដោយ ៖ ហ្វ្រេសញូវអាស៊ី